Er was een tijd waarin de wereld overzichtelijk leek. De dokter wist wat goed voor je was. De leraar wat je moest leren. De agent wat mocht, de pastoor wat zin gaf. Je volgde, je luisterde en dat gaf houvast.
Maar tijden veranderen. In de jaren zestig en zeventig begon een nieuwe generatie vragen te stellen. Waarom volgen als je ook zelf kunt kiezen? Waarom gehoorzamen als je ook kunt nadenken? We kozen voor autonomie: het recht om zelf te voelen, te denken en te handelen. Het voelde als een bevrijding. Toch bleek die vrijheid ook een keerzijde te hebben. Want wat blijft er over als oude autoriteiten verdwijnen, maar er niets nieuws voor in de plaats komt? Verwarring. Keuzestress. Een gevoel van richtingloosheid. En dat is precies wat we vandaag steeds vaker zien. Neem Kevin. Zeventien jaar, slim, technisch aangelegd, opgegroeid in een warm en liefdevol gezin in Salland. Alles werd voor hem geregeld. Zijn ouders stonden altijd klaar. Ze bedoelden het goed en dat waren ze ook. Maar dan komt Kevin op stage bij een installatiebedrijf in Broekland. Voor het eerst moet hij zélf. Daar waar op tijd komen geen vriendelijke suggestie is, maar een voorwaarde. Waar geen vast stramien is en dingen regelmatig anders lopen dan gepland. Waar fouten niet worden voorkomen, maar worden gemaakt en opgelost. Kevin raakt in de war. Niet omdat hij het niet kan, maar omdat hij het nooit echt hoefde.
Ruimte om te leren
We hebben gemak verward met geluk. Zorg met vertrouwen. Maar echte liefde durft los te laten. Die zegt: “Probeer het maar. En als het niet lukt, leer je ervan.” Wat jonge mensen als Kevin nodig hebben is geen terugkeer naar strengheid of hiërarchie. En ook geen wereld vol zachte kussens die elke val opvangen. Wat zij nodig hebben, is ruimte om te leren. Om onzeker te zijn. Om te struikelen en weer op te staan. Dat vraagt iets van ouders, scholen en werkgevers. Dat vraagt dat we leeromgevingen creëren waarin fouten mogen bestaan. Waar niet alles gladgestreken wordt, maar waar iemand wél naast je blijft staan. Niet om het op te lossen, maar om te zeggen: “Ik geloof in jou. Ook nu.” Wie leert omgaan met onzekerheid, ontwikkelt innerlijke kracht. En misschien is dát wel de meest waardevolle vorm van vrijheid en geluk die we elkaar kunnen geven.
Marco Lammers | Salland Tech Academy
